ساختمانسازی طبیعی(صنعت ساختمان)
(به انگلیسی: Natural building) شامل طیفی از سیستمهای صنعت ساختمان
ساختمانی و مصالحی است که بر اساس اصل «استفاده به اندازه منابع طبیعی» ساخته شدهاند. راههای
رسیدن به این هدف از طریق بنای ساختمانهای طبیعی متمرکز بر دوام داشتن و استفاده از منابع
تجدیدپذیر فراوان یا قرار گرفته تحت کمترین سطح پردازش و همچنین منابع بازیافت شدهای که
محیطهای زندگی سالمی را ایجاد کرده و کیفیت هوای درون ساختمان را حفظ میکنند، میباشد. ساختمان
طبیعی بیشتر از تکنولوژی وابسته به فعالیت انسانی است. بنا بر نظر «مایکل جی اسمیت،» از نظر محل
خاص احداث ساختمان و نیازها و شخصیت ساختمان سازان و کاربران آن، وابسته به بومشناسی محلی،
زمینشناسی و اقلیم میباشد.[۱] اساس ساختمان طبیعی، نیاز برای کاهش تأثیر محیطی ساختمانها
و سایر سیستمهای پشتیبانیکننده از آنها، بدون صرف نظر از جنبههای آسایش، سلامتی یا زیبایی
میباشد. جهت بنای ساختمان طبیعی ابتدا از مصالح تجدیدپذیر، بازیافت شده، مورد استفاده مجدد قرار
گرفته یا مصالحی که به وفور در دسترس قرار دارند، استفاده میشود. استفاده از مصالحی که به سرعت
قابل تجدید هستند، مورد توجه زیادی قرار گرفتهاست. علاوه بر اتکا بر مصالح ساختمانی طبیعی، تأکید
بر طراحی معماری افزایش یافتهاست. جهتگیری ساختمان، کاربرد اقلیم محلی و شرایط محل احداث،
تأکید بر تهویه طبیعی از طریق طراحی، به گونهای اساسی هزینههای عملیاتی را کاهش داده و تأثیر
مثبتی بر محیط میگذارند. بنای ساختمان در فضای کوچک و به حداقل رساندن آثار بوم شناختی و همچنین
مدیریت کسب انرژی در محل، جذب آب محلی، متناوب کردن تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آب،
امری مرسوم میباشد.
مصالح
مصالح رایج برای بسیاری از انواع ساختمانهای طبیعی، سفال و شن میباشد که به
هنگام آمیختن با آب و معمولاً کاه یا فیبری دیگر، مخلوط حاصله ممکن است کاهگل یا
خشت (بلوکهای سفالین) تشکیل دهد. سایر مصالحی که استفاده از آنها در بنای
ساختمان طبیعی رایج است، شامل خاک، (خاک کوبیده شده یا کیسههای خاک)، چوب
(الیاف چوب یا داربستهای چوبی، ستونها، شاه تیرها و تیرهای ساختمان)، پوستههای
برنج، بامبو و سنگ میباشد. طیف گستردهای از مصالح بازیافت شده یا مورد استفاده
مجدد قرار گرفته که در بنای ساختمانهای طبیعی رایج هستند شامل: (بخشهای
بازیافت شده ساروج شهری استفاده شده)، تایرها، baleهای تایر، بطریهای دور ریختنی
و دیگر شیشههای بازیافت شده میباشد. استفاده از مصالح خاصی از جانب بسیاری از
متخصصان این نوع ساختمان به دلیل آثار منفی برمحیط و سلامت، مورد اجتناب قرارمی
گیر. این مصالح شامل چوب برداشت شده به میزان نامناسب، مواد نگهدارنده سمی
چوب، مخلوطهای سیمانی پرتلند، رنگها و سایر پوششهایی که ترکیبات آلی فراری (
VOCها) رابه شکل گاز آزاد میکنند و بعضی از پلاستیکها به ویژه پلی وینیل کلرید(PVC
یا وینیل")و آن دسته از پلاستیکهای حاوی مواد پلاستیکی مضر یا ترکیبات شبه هورمون
میباشند.
خشت[ویرایش]
خشت یکی از قدیمیترین روشهای بنایی ساختمان میباشد که تنها آمیزهای از سفال
و شن با آب میباشد؛ سپس این مخلوط به حال خود واگذاشته شده تا به شکل دلخواه
خشک شود. معمولاً خشت به صورت آجر درآورده میشود تا بتوان از آن در ساخت دیوار
استفاده کرد.[۲] ادعاهای مختلفی پیرامون نسبتهای بهینه سفال و شن (یا تودههای
بزرگتر) مطرح شدهاست. بعضی از آنها حاکی از این هستند که بهترین خاک تشکیل
دهنده خشت حاوی سفال ۱۵–۳۰٪ جهت چسباندن مواد به همدیگر میباشد. دیگران بر
این باورند که نسبت یکسان سفال و شن جهت جلوگیری از ترک خوردن یا تکهتکه شدن
آجرها، ایدهآل است. گاهی اوقات خشت با مقدار کمی از امولسیون سیمان یا آسفالت
جهت مقابله بهتر با هوا تثبیت میشود. بلوکها میتوانند یا به صورت قالبی درآورده شده
و خشک شوند یا به شکل توده درآورده شوند. خشتهایی که به رنگ سفال درآمده و با
روغن طبیعی صیقل داده شدهاند، سطحی جذاب و ارتجاعی ایجاد میکنند.[۳] جهت
محافظت از دیوارها و کاهش میزان تعمیر آنها، ساختمانهای خشتی معمولاً دارای
large overhanging eves و فونداسیونهای بزرگ میباشند. خشت میتواند با استفاده
از کاهگل و مخلوطهای آهکی اندود شود. خشت از جرم حرارتی (thermal mass)
مناسبی برخوردار است. این امر بدین معناست که انتقال حرارت یا سرما از آن به کندی
صورت میگیرد. با این حال خشت عایق خوبی نیست؛ بنابراین عایق بندی (ترجیحاً در
سمت بیرون ساختمان) یا یک دیوار دوگانه ساخته شده با فضایی از هوا یا عایق درمیان
میتواند اضافه شود. خشت سنتی ضخیم و فاقد عایق در نواحی فاقد زمستانهای
سخت یا در مناطقی که آفتاب روزانه در طی دورههای سرما موجود است، بهترین عملکرد را دارد. [نیازمند منبع]
کاهگل[ویرایش]
اصطلاح کاهگل جهت توصیف یک سیستم ساختمانی یکپارچه به کار میرود که بر پایه
مخلوطی از سفال، شن و کاه میباشد. ساختمان از هیچ فرم، آجر یا داربست چوبی
استفاده نمیکند، بلکه از سطح زمین به سمت بالا ساخته شدهاست. بسیاری از اشکال
ساختمانی «گل» در بسیاری از بخشهای جهان به مدت قرنها تحت عناوین متفاوتی
ساخته شدهاند و حداقل به ۱۰۰۰۰ سال پیش بازمیگردند. ساختمان کاهگلی در
انگلستان از پیش از قرن ۱۳ مورد استفاده قرار گرفته و پس از جنگ جهانی اول محبوبیت
خود را از دست داد. اگرچه که امروزه مجدداً احیا شدهاست. کاهگل یکی از سادهترین و
ارزانترین تکنیکهای ساختمانی موجود است هرچند که معمولاً نیازمند کار زیادی
میباشد. مزیت دیگر کاهگل، تطبیق پذیری آن میباشد؛ میتواند به آسانی به هر فرمی
درآورده شود. با این که ساختمانسازی کاهگلی در انگلستان تا اواخر قرن ۱۹ از رونق
افتاده بود، هزاران سازه کاهگلی تا زمان حال همچنان استمرار یافتهاند (در انگلستان به
تنهایی، ۲۰۰۰۰ در دوون(Devon)).[۴] در واقع تخمین زده میشود که از یک سوم تا یک
دوم جمعیت جهانی امروزه در خانههای گلی زندگی میکنند. هرچند که این گونه سازهها
همراه با سازههای «کم ارتفاع» در یمن و دیگر کشورهای خاورمیانه به مدت قرنها در
ساختمانهای «برج مانند» بیشتر از ۸ طبقه استفاده شدهاست.[۵] مخلوطهای شبه
کاهگل نیز به عنوان خمیر یا پرکننده در چندین روش ساختمانسازی طبیعی همچون
خشت، کیسههای خاک، داربستهای چوبی، الیاف چوب، straw bale استفاده
میشوند؛ بنابراین خاک از جمله ترکیبات اولیه ساختمانسازی طبیعی میباشد. [نی
ازمند منبع]